Σχέδιο Επαγγελματικής Αποκατάστασης
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Η Επαγγελματική Αποκατάσταση αποτελεί βασικό παράγοντα για τη διασφάλιση της εξέλιξης / προόδου όλων ανεξαιρέτως των ανθρώπων και πολύ περισσότερο ενός ατόμου με νοητική ή και άλλη αναπηρία. Ενισχύει τη θέλησή του, αξιοποιεί τις ικανότητές του και αναπτύσσει τη λειτουργικότητά του για μια ισότιμη θέση στην κοινωνία.
Είναι σημαντική η επαγγελματική αποκατάσταση των ατόμων με νοητική αναπηρία, προκειμένου η διαβίωση τους να μην στηρίζεται αποκλειστικά στην επιδότηση/οικονομική στήριξη του Κράτους. Περαιτέρω, η εργασία, εκτός από την οικονομική αυτονομία, τους προσφέρει και την ευκαιρία για:
- αναγνώριση ικανοτήτων,
- προσωπική ικανοποίηση,
- ενσωμάτωση στον κοινωνικό χώρο,
- ασφάλεια,
- βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους.
Πιο αναλυτικά, η επαγγελματική αποκατάσταση προσφέρει στα άτομα με νοητική αναπηρία την ευκαιρία να αναπτυχθούν στους ακόλουθους τρεις (3) τομείς:
- Γνωσιολογικό τομέα: Συντείνει στην απόκτηση γνώσεων, στην ανάπτυξη ικανοτήτων και στη δημιουργία ορθών στάσεων και συμπεριφορών σχετικών με την εργασία. Παράλληλα, το άτομο, αναπτύσσεται ως εργαζόμενος/η πολίτης με δικαιώματα και υποχρεώσεις.
- Κοινωνικό / επικοινωνιακό τομέα: οδηγεί στην ανάπτυξη κοινωνικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων και γενικότερα στην κοινωνική ένταξη κάθε ατόμου στο εργασιακό και ευρύτερο περιβάλλον.
- Ψυχοσυναισθηματικό τομέα: Ενδυναμώνει την ψυχοσυναισθηματική ωριμότητα του ατόμου, η οποία σχετίζεται με την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης, της συναισθηματικής ασφάλειας, της ωριμότητας, της υπευθυνότητας, της συνέπειας, της αυτογνωσίας και του αυτοελέγχου σε δύσκολες καταστάσεις.
Με τον σωστό σχεδιασμό και τη συνεχή αναβάθμιση των προγραμμάτων Επαγγελματικής Αποκατάστασης, δίνεται η δυνατότητα σ’ αυτά τα άτομα να κατακτήσουν τη θέση που τους ανήκει στο κοινωνικό και εργασιακό περιβάλλον, σύμφωνα με τις πραγματικές τους ικανότητες και επιθυμίες.
Η ελαχιστοποίηση της αρνητικής στάσης της κοινωνίας και η δημιουργία κατάλληλων δομών και ευκαιριών, θα αναδείξουν τις δυνατότητες και ικανότητες των ατόμων με νοητική αναπηρία, για επαγγελματική αποκατάσταση, με απώτερο στόχο την αυτόνομη διαβίωση, όπου βέβαια αυτό είναι εφικτό.
Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, η επαγγελματική αποκατάσταση των ατόμων με νοητική αναπηρία, δεν ήταν γνωστή στην ευρύτερη κοινωνία της Κύπρου. Άρχισε σταδιακά να υλοποιείται, όταν μεμονωμένες περιπτώσεις ατόμων με νοητική αναπηρία δέχτηκαν επαγγελματική πληροφόρηση, μέσα από προεπαγγελματικές δραστηριότητες, τις οποίες Ειδικοί Εκπαιδευτικοί ή/και Καθηγητές ενέταξαν στο Ατομικό Σχέδιο Εκπαίδευσής τους, σε Ειδικά Σχολεία, σε Ειδικές Μονάδες Λυκείων και Τεχνικών Σχολών, σε Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας ή και σε Ιδρύματα.
Η Κυπριακή Ομοσπονδία Ειδικών Ολυμπιακών (ΚΟΕΟ), στέκεται αρωγός σ’ αυτή την προσπάθεια των Μελών της, εφαρμόζοντας Σχέδιο Επαγγελματικής Αποκατάστασης για τους/τις αθλητές/αθλήτριες της.
Μέσα από την εργοδότηση των αθλητών/αθλητριών της, η Ομοσπονδία, στοχεύει στην κοινωνική ενσωμάτωση και κοινωνικοποίηση των ατόμων με νοητική αναπηρία, στην ανάπτυξη της προσωπικότητας τους στην απαγκίστρωση από τις στενές οικογενειακές σχέσεις και τις πλήρεις εξαρτήσεις και στη στήριξη της αυτόνομης διαβίωσης.
Η εξεύρεση του κατάλληλου εργασιακού χώρου για κάθε αθλητή/αθλήτρια της ΚΟΕΟ, αποτελεί για την Ομοσπονδία σημαντική διαδικασία, προκειμένου να επιτυγχάνεται η μεγαλύτερη δυνατή προσαρμογή και επίτευξη των στόχων του Σχεδίου. Για τον σκοπό αυτό, λαμβάνονται υπόψη παράμετροι όπως είναι:
- Οι επιθυμίες του/της κάθε αθλητή/ αθλήτριας.
- Οι προ-απαιτούμενες δεξιότητες για κάθε εργασία.
- Η ασφάλεια του χώρου εργασίας. Θα πρέπει να γίνεται επί τόπου επίσκεψη στον χώρο, προκειμένου να μελετηθούν οι συνθήκες και οι εργασιακές δραστηριότητες, στις οποίες μπορούν να εμπλακούν οι αθλητές/αθλήτριες.
- Η τοποθεσία του χώρου εργασίας. Ο χώρος εργασίας θα πρέπει να βρίσκεται εντός της κοινότητας ή να γειτνιάζει, όσον το δυνατό, με την κοινότητα στην οποία ζει ο/η αθλητής/αθλήτρια ή να βρίσκεται σε χώρο που οι δεξιότητες του/της αθλητή/αθλήτριας του/της επιτρέπουν να μεταβεί χωρίς πρόβλημα.
- Εκτός από το ότι ο/η αθλητής/αθλήτρια θα πρέπει να δουλέψει κάποιο διάστημα με καθοδήγηση, θα πρέπει απαραίτητα να εφαρμοσθεί και Σχέδιο παρακολούθησης και καθοδήγησης του/της από υπεύθυνο/η Καθοδηγητή/τρια Εργασίας.
- Όλο το προσωπικό, το οποίο εργάζεται στον συγκεκριμένο εργασιακό χώρο, θα πρέπει να ενημερωθεί από τον/την Καθοδηγητή/τρια Εργασίας, σχετικά με τον σκοπό, τους στόχους του Σχεδίου και την ευθύνη που φέρει. Νοείται ότι η αποδοχή και η στήριξη που θα προσφέρει το προσωπικό στους εργαζομένους είναι καθοριστικής σημασίας για την ομαλή προσαρμογή των εργαζομένων και κατά συνέπεια, την αποτελεσματική λειτουργία του Σχεδίου.
- Συνεργασία με άλλους Φορείς, όπως είναι ο ΚΟΑ, ο οποίος επιχορηγεί το Σχέδιο και το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης, του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, το οποίο αξιολογεί τους/τις αθλητές/αθλήτριες με αναπηρία, πριν από την τελική τους ένταξη στον εργασιακό χώρο.
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΝΤΑΞΗΣ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ
Προκειμένου να ενταχθεί ένα/μία αθλητής/αθλήτρια στο Σχέδιο Επαγγελματικής Αποκατάστασης της ΚΟΕΟ, θα πρέπει να:
- είναι εγγεγραμμένος/νη σε ένα από τα Τακτικά ή Αγωνιστικά Μέλη της Ομοσπονδίας (Ειδικό Σχολείο / Ίδρυμα / Σωματείο / Κέντρο Ημέρας / Ειδική Μονάδα / κ.α.)
- δείχνει ενδιαφέρον για τις αθλητικές δραστηριότητες της ΚΟΕΟ, συμμετέχοντας σε Παγκύπριους Αγώνες ή και Ημερίδες της Ομοσπονδίας
- είναι ικανός/η για τη συγκεκριμένη εργασία
- τηρεί το ωράριο και τα διαλείμματα στην εργασία του/της
- τηρεί τους κανόνες ασφάλειας (δικής του/της και των άλλων) και γενικά τους κανονισμούς στον χώρο εργασίας του/της
- επιδεικνύει καλή συμπεριφορά στον χώρο εργασίας και γενικά να συμπεριφέρεται με ευπρέπεια
- ο χώρος εργασίας του/της να μην ανήκει σε άτομο του άμεσου οικογενειακού του περιβάλλοντος
- μην παρουσιάζει επιθετικές/προκλητικές συμπεριφορές
- μην παρουσιάζει ψυχιατρικά προβλήματα, που δυνατόν να επιδεινωθούν και να επηρεάσουν τη συμπεριφορά του/της στον χώρο εργασίας του/της
- φροντίζει για τις ατομικές του/της ανάγκες (σίτιση, ένδυση και ατομική καθαριότητα/ υγιεινή)
- δίνει προσοχή όταν του/της μιλούν
- αντιλαμβάνεται και να εκτελεί οδηγίες
- καταλαβαίνει όταν του/της γίνονται υποδείξεις/παρατηρήσεις από τους προϊσταμένους του/της και να συμμορφώνεται αναλόγως
- εργάζεται σε καθορισμένο χώρο και χρόνο με αίσθημα ευθύνης και συνεργασίας και να έχει αυτοέλεγχο
- είναι σε θέση να χρησιμοποιεί διάφορες κοινωνικές υπηρεσίες (λεωφορείο κ.α.)
- είναι σε θέση, αν το απαιτεί η εργασία του/της, να μάθει τον χειρισμό αντικειμένων, εργαλείων, μηχανημάτων κ.λπ.
- είναι σε θέση, αν το απαιτεί η εργασία του/της, να τηρεί συγκεκριμένη διαδικασία ρουτίνας ή εναλλακτικής δραστηριότητας
- είναι σε θέση, αν το απαιτεί η εργασία του/της, να γνωρίσει και να εξοικειωθεί με τα στάδια κατασκευής/παραγωγής αντικειμένων
- δίνει τα στοιχεία που χρειάζεται για τον εαυτό του/της κ.λ.π.
- είναι σε θέση να διαχειρίζεται απλές χρηματικές συναλλαγές
- αναπτύσσει συνεργασία με τους προϊσταμένους και τους άλλους εργαζομένους
- ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στις συνθήκες του εργασιακού του/της χώρου
Περαιτέρω, όσον αφορά στην οικογένεια του/της αθλητή/αθλήτριας που εντάσσεται στο Σχέδιο Επαγγελματικής Αποκατάστασης της ΚΟΕΟ, θα πρέπει αυτή να είναι συνεργάσιμη και θα πρέπει να φροντίζει για τις ανάγκες του παιδιού τους.
